Specjalny kraj partnerski

Dni NATO w Ostrawie & Dni Sił Powietrznych Armii RC, jako jedno z nielicznych wydarzeń w Europie, oferuje koncepcję specjalnego państwa partnerskiego dla wyjątkowej prezentacji wybranego kraju, który może w niezwykły sposób reprezentować siły zbrojne, siły bezpieczeństwa oraz produkty firm działających w obronie oraz przemyśle bezpieczeństwa. Przewiduje się także większy udział głównych gości z danego kraju - polityków, wyższych urzędników, uczestniczących jednostek i frakcji, ekspertów ds. bezpieczeństwa i przedstawicieli firm komercyjnych.

Koncepcja specjalnego kraju partnerskiego została przyjęta w 2014 roku i od tego czasu stała się bardzo udaną częścią Dni NATO w Ostrawie & Dni Sił Powietrznych Armii RC, które znacząco przyczyniły się do rozwoju i wzbogacania wydarzeń.

Przegląd krajów partnerskich z poprzednich lat:

W 2022 roku, w związku z wojną na Ukrainie, bardziej niż w poprzednich latach kładziono nacisk na bezpieczeństwo. Sojusz Północnoatlantycki odgrywa znaczącą rolę w zapewnieniu obronności Republiki Czeskiej, dlatego został partnerem specjalnym tegorocznych Dni NATO w Ostrawie & Dni Sił Powietrznych Armii RC. Po raz pierwszy w historii imprezy, partnerem nie zostało jedno państwo, ale cała wspólnota państw, tworzących system bezpieczeństwa zbiorowego. Partnerstwo znalazło zatem odzwierciedlenie w szerokim międzynarodowym udziale, podczas inauguracyjnego lotu NATO reprezentował tankowiec nowej generacji A-330MRTT z sojuszniczego programu Multinational Multi-Role Tanker Transport. Kolejny międzynarodowy przelot myśliwców symbolicznie powitał Finlandię i Szwecję, jako kraje kandydujące i będące wkrótce nowymi członkami Sojuszu. Więź transatlantycką podkreślał także udział Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych i Kanadyjskich Sił Powietrznych.

Z okazji 20. rocznicy Dni NATO w Ostrawie & Dni Sił Powietrznych Armii RC, Szwecja podjęła się roli specjalnego państwa partnerskiego. Był to pierwszy kraj, który zaprezentował się w ten sposób po raz drugi, pokazując tym samym siłę współpracy w zakresie bezpieczeństwa z Republiką Czeską. Potwierdza to również firma Saab, która jest generalnym partnerem imprezy i to właśnie samoloty z jej produkcji miały znaczący udział wśród szwedzkich uczestników. Rozwój lotnictwa został zademonstrowany w pokazach dynamicznych poprzez maszyny odrzutowe Szwedzkiego Dywizjonu Historycznego J32 Lansen, SK 35CDraken i AJS37 Viggen, do których dołączył JAS-39C Gripen Szwedzkich Sił Powietrznych. Wspólny przelot tych samolotów, w dodatku z udziałem węgierskiego Gripena, zamknął sobotni program w dobrym stylu. Szwecja przygotowała dwie premiery do pokazów statycznych - dwumiejscowy JAS-39D dla Sił Powietrznych oraz 120 mm moździerz samobieżny GRKPBV90 Mjölner na podwoziu CV-90, który zaprezentowały siły lądowe.

Dzięki nadzwyczajnym środkom antypandemicznym, Czechy zostały krajem partnerskim XX Dni NATO w Ostrawie & Dni Sił Powietrznych Armii RC. Czeskie siły bezpieczeństwa i siły zbrojne tradycyjnie przygotowały większość dynamicznych pokazów. Jednak cała edycja była poświęcona głównie członkom czeskiego Zintegrowanego Systemu Ratownictwa i innym jednostkom, które na początku programu zostały nagrodzone za ich wysiłki, w walce z pandemią Covid-19.

W 2019 r. obchodziliśmy 70 lecie założenia Sojuszu Północnoatlantyckiego, ale także 30 lat od upadku reżimów komunistycznych w bloku wschodnim. Tegorocznym krajem partnerskim była Rumunia, z którą również obchodziliśmy okrągłą rocznicę przystąpienia do NATO. Rumuńskie Siły Powietrzne zaprezentowały swoje możliwości zarówno w pokazach lotniczych, jak i statycznych dzięki myśliwcowi MiG-21, samolotowi IAR-99 Soim oraz śmigłowcowi IAR-330 Puma, a na wystawie statycznej dodano C-27J Spartan. W pokazie dynamicznym odwiedzający mogli zobaczyć także czołg TR-85 Bizon, siły lądowe reprezentował także system przeciwlotniczy Gepard i pojazd opancerzony Pirania. Jednostki ratownicze zaprezentowały również swój specjalistyczny sprzęt.

W 100. rocznicę powstania niepodległej Czechosłowacji i jej sił zbrojnych, Stany Zjednoczone Ameryki przyjęły rolę państwa partnerskiego w 2018 r. oraz znacznie przyczyniły się do powstania naszego państwa. Na lotnisku w Mosznowie pokazały zarówno swoją powietrzną, jak i po raz pierwszy lądową technologię opancerzoną. Tutaj reprezentowany był czołg główny M1 Abrams i bojowy pojazd piechoty M2 Bradley. Armię reprezentowała także para śmigłowców bojowych AH-64 Apache. Siły powietrzne wysłały „giganty” w postaci strategicznego bombowca Stratofortress B-52, samolotu cysterny KC-135 Stratotanker i transportowca C-17 Globemaster. Te zostały uzupełnione dwoma legendarnymi myśliwcami F-16 Fighting Falcon. Po raz pierwszy na Dniach NATO przedstawiono śmigłowiec wielozadaniowy UH-1Y Venom piechoty morskiej. Niezwykłe przeżycie dostarczyła muzyka marszowa amerykańskich sił powietrznych stacjonujących w Europie.

W 2017 roku Słowacja wprowadziła szeroki zakres jednostek wojskowych, lotniczych, jednostek policyjnych i ich wyposażenia, przedstawiła także własny przemysł obronny. Wśród pokazów dynamicznych brylował ppłk. Martin Kuterka, który otrzymał nagrodę za najlepszy pokaz lotniczy samolotem MiG-29. Swoje maszyny zaprezentowała w powietrzu również eskadra rządowa, której samolot Tu-154 w Mosznowie wykonał swój ostatni publiczny pokaz przed wyłączeniem z eksploatacji. Z powodu niesprzyjających warunków pogodowych, przelot samolotu rządowego był jedynym punktem programu lotów niedzielnych. Prócz niego w powietrze wzniosły się tylko helikoptery, uzupełniające pokazy lądowe. Warto również przypomnieć, że policja i żandarmeria przywiozła na imprezę ponad dwadzieścia psów służbowych.

Niemcy w 2016 roku przyczyniły się do największej prezentacji w historii koncepcji specjalnego kraju partnerskiego, była to także największa prezentacja niemieckich sił zbrojnych i sił bezpieczeństwa w Republice Czeskiej lub Czechosłowacji. Siły zbrojne były reprezentowane przez lotnictwo, siły lądowe, marynarkę wojenną i siły wsparcia. Dalej można było podziwiać technikę policji, służby celnej, Niemieckiego Czerwonego Krzyża i Federalnej Służby Pomocy Technicznej (THW). Łącznie ponad 220 członków tych ośmiu jednostek bezpieczeństwa dotarło na lotnisko Leoše Janáčka, wraz z 50 sztukami sprzętu. Wiele jednostek skorzystało z tej okazji, aby również zaprezentować współpracę transgraniczną ze swoimi czeskimi odpowiednikami podczas tego wydarzenia.

Szwecja w 2015 roku odnotowała znaczące pierwszeństwo, gdy po raz pierwszy w historii imprezy wykorzystała strategiczny transport lotniczy w celu przedstawienia na lotnisku w Mosznowie urządzeń jednostek lądowych. Do tego celu przeznaczyła przydzielone godziny z Międzynarodowego Programu Strategic Airlift Capability, dzięki czemu samolot C-17 Globemaster III tego programu został główną atrakcją szwedzkich pokazów statycznych. Wśród przetransportowanych pojazdów były np. samobieżne haubice system Archer czy pojazd bojowy piechoty CV-90. Dodatkowo zostały przedstawione cztery historyczne samoloty floty szwedzkiej, która wraz z czeskim JAS-39 Gripen wykonały unikalny przelot maszyn wyprodukowanych przez firmę Saab.

Polska była pierwszym krajem w 2014 r., która objęła rolę specjalnego kraju partnerskiego. Wynikało to z jej nadzwyczajnego związku z tym wydarzeniem, kiedy była także pierwszym zagranicznym uczestnikiem pierwszego Dnia NATO w Ostrawie w 2001 roku. Niemniej w całej historii wydarzenia była nieporównywalną prezentacją polskich sił zbrojnych, gdy jej technika została zaprezentowana przez Siły Powietrzne, Marynarkę Wojenną, siły lądowe i jednostki specjalne. Czołg bojowy Leopard 2 został nawet zaprezentowany w pokazie dynamicznym, a siły powietrzne oferowały szeroką gamę maszyn ze swojego wyposażenia.